MİT Akademesi'nden 'Nükleer' raporu

Milli İstihbarat Akademisi'nin yayınladığı raporda, artan enerji talebi, fosil yakıtlara bağımlılığın riskleri ve yenilenebilir kaynakların tek başına yeterli olamayacağına dikkat çekildi. Bu bağlamda küçük modüler reaktörler (KMR), enerji arz güvenliğini sağlamada stratejik bir çözüm olarak öne çıkarıldı.

Türkiye’nin kalkınma vizyonunda, düşük karbonlu ve kesintisiz enerjiye erişim kritik bir öncelik olarak tanımlanırken, KMR’lerin bu hedefe katkı sağlayacağı belirtildi. Ayrıca nükleer gücün uçak gemileri ve denizaltılar için uzun menzil, yüksek hız kapasitesi ve güç yoğunluğu gibi avantajlar sağladığı belirtilirken, Türkiye’nin NÜKDEN projesini hayata geçirmesinin stratejik önem arz ettiği ifade edildi.

Raporda, KMR’lerin yalnızca enerji üretiminde değil, aynı zamanda ekonomik büyüme, teknoloji transferi ve uluslararası iş birliği açısından da değerli fırsatlar sunduğu vurgulandı.

Milli İstihbarat Akademisi, Türkiye’nin uzun vadeli enerji planlarını analiz ederek KMR’lerin bu vizyon içindeki konumunu ortaya koydu. Türkiye’nin 2053 yılına kadar toplam 20 gigavat nükleer kurulu güce ulaşma hedefi bulunuyor. Bu hedefin önemli bir kısmının büyük ölçekli reaktörlerden karşılanacağı öngörülse de KMR’lerin 5 gigavat seviyesinde katkı sağlaması öne çıkan bir senaryo olarak değerlendirildi. Raporda, Türkiye’nin enerji talebinin 2050’ye kadar 1.000 teravat saati aşacağı, dolayısıyla enerji kaynaklarının çeşitlendirilmesinin stratejik önem arz ettiği vurgulandı.

Rapor, KMR’lerin 10-300 megavat aralığında tasarlanan, fabrika ortamında üretilebilen ve kademeli olarak devreye alınabilen yeni nesil reaktörler olduğunu ortaya koydu. Geleneksel büyük ölçekli reaktörlere kıyasla daha kısa inşaat süresine sahip olan KMR’ler, yaklaşık 5 yıl içinde devreye alınabilmektedir. Modüler yapıları sayesinde enerji talebine göre kademeli kapasite artırımı mümkün olmakta, bu da yatırımcılar için büyük bir esneklik sağlamaktadır. Milli İstihbarat Akademisi’nin raporuna göre, KMR’ler gelişmiş güvenlik tasarımlarıyla öne çıkmakta ve tüketim merkezlerine daha yakın bölgelerde konumlandırılabilmektedir. Bu özellik, enerji iletim kayıplarını azaltmakta ve acil durum planlama bölgelerinin daha dar tutulmasına imkan tanımaktadır.

Milli İstihbarat Akademisi’nin raporuna göre KMR’ler yalnızca elektrik üretiminde değil, elektrik dışı uygulamalarda da kritik roller üstlenebilir. Özellikle bölgesel ısıtma, deniz suyu arıtma (desalinasyon) ve hidrojen üretimi gibi alanlarda KMR’lerin çok boyutlu çözümler sunduğu belirtildi. Türkiye gibi enerji altyapısı çeşitlilik gösteren ülkelerde, KMR’ler farklı sektörlerin ihtiyaçlarına göre esnek kullanım imkanı yaratmaktadır.

Bu durum, sanayinin enerjiye daha uygun maliyetlerle ulaşmasına, şehirlerin sürdürülebilir ısıtma sistemleri kurmasına ve temiz hidrojen üretiminin yaygınlaşmasına zemin hazırlamaktadır. Raporda ayrıca modüler reaktörlerin şebeke dışı kullanım senaryolarında, özellikle askeri üsler, izole yerleşimler ve ada bölgeleri için stratejik avantaj sağlayabileceği ifade edildi. KMR teknolojisinin bu yönü, Türkiye’nin hem enerji güvenliğine hem de stratejik altyapılarına doğrudan katkı sunmaktadır.

Milli İstihbarat Akademisi, KMR teknolojisinin yalnızca ulusal enerji politikalarıyla sınırlı olmadığını, aynı zamanda Türkiye’nin bölgesel ve küresel konumunu da etkileyecek stratejik bir unsur olduğunu ortaya koydu. Raporda, Türkiye’nin KMR alanında üretici ve ihracatçı konuma gelmesinin, savunma sanayisinin İHA/SİHA teknolojilerinde yarattığı etkiye benzer bir dönüşüm sağlayabileceği vurgulandı. Bu süreçte uluslararası ortaklıklar ve teknoloji transferi kritik görülmekte, Türkiye’nin hem Avrupa hem de Asya pazarlarında stratejik iş birlikleri geliştirmesi gerektiği ifade edilmektedir. Ayrıca KMR’lerin nükleer denizaltılar ve askeri üslerde kullanımının, Türkiye’nin savunma kabiliyetlerine doğrudan katkı sağlayacağına işaret edilmektedir. Rapora göre, Türkiye doğru yönetişim modeli ve nitelikli insan kaynağıyla ilerlediği takdirde, sadece kullanıcı değil aynı zamanda küresel ölçekte teknoloji ihraç eden bir merkez haline gelebilir. Böylece Türkiye, enerji arz güvenliğini güçlendirirken, aynı zamanda bölgesel liderlik ve küresel rekabet gücü kazanabilir.