İşte 'sahte diploma' skandalının perde arkası

400'den fazla profesör ve doçentin sahte diplomayla ortaya çıkması, Türkiye'nin en büyük akademik dolandırıcılık vakalarından biri olarak tarihe geçti. Uzmanlara göre işin içinde organize bir çete, üniversite personelleri ve sistem açıklarını kullanan dijital hırsızlar var.

Adli bilişim uzmanı Prof. Dr. Ali Murat Kırık, Ulusal Kanal canlı yayınında gündeme bomba gibi düşen sahte diploma skandalının dijital altyapısını açıkladı. Kırık’a göre olay basit bir belge sahteciliğinden ibaret değil; sistemli, organize ve dijital olarak profesyonelce planlanmış bir çete faaliyeti söz konusu.

Çete, Anadolu’daki bazı üniversitelerin diploma şablonlarını birebir taklit ederek belgeleri resmi görünümlü hale getirdi. Ancak esas kritik nokta, diplomaların e-Devlet sisteminde görünmesini sağlamak. Bunun için önce üniversite öğrenci işleri daire başkanlarının e-imzaları taklit edildi, ardından da diploma veri giriş sistemlerine yetkisiz kişilerce erişim sağlandı.

E-imza taklit edilip diploma verisi sisteme girildiğinde, kişinin e-Devlet’te diploması varmış gibi gözükmesi mümkün hale geliyor. Bu durum, sıradan sahte belgelerden çok daha ciddi. Çünkü YÖKSİS ve MEBİS gibi resmi sistemlerde kayıtlı olan bu veriler, kişinin resmi mezun gibi işlem görmesini sağlıyor.

Prof. Kırık’ın ifadesine göre, diplomalar sadece PDF formatında değil, bazı durumlarda barkodlu ve e-Devlet uyumlu olacak şekilde sisteme işlendi. Hatta bazı bireylerin bu sahte diplomalarla doktor, öğretmen, sağlık memuru gibi görevlerde çalıştıkları iddia ediliyor.

Skandalın ekonomik boyutu da dikkat çekici. Örgüt, diplomalar için 20 bin ila 500 bin TL arasında ücret talep ediyor. Popüler bölümler için talep daha yüksek. Örneğin 2 yıllık bir ön lisans diploması için 60 bin TL, çok tercih edilen lisans programları içinse 300 bin TL ve üzeri ücretler alındığı ileri sürülüyor.

Ali Murat Kırık’a göre olayın en kritik noktası, e-imzanın nasıl bu kadar kolay alınabildiği. "Bir kişinin kimlik bilgisi çalındığında, onun adına nasıl e-imza çıkarılabilir? İkinci bir e-imza nasıl üretilebilir?" sorularını soran Kırık, ilgili sertifika sağlayıcılarının ve BTK onaylarının da mercek altına alınması gerektiğini vurguladı.

Şu ana kadar 70’in üzerinde kişi gözaltına alındı. Ancak Prof. Dr. Kırık, bu sayının buz dağının görünen yüzü olduğunu, soruşturmanın derinleştirilmesi halinde çok daha fazla kişi ve kurumun açığa çıkacağını düşünüyor. Diploma onay süreçlerinde mezuniyet komisyonları, öğrenci işleri ve rektörlük gibi birçok kademe yer alıyor. Bu zincirden sadece bir halka sahte olsa bile, tüm sistemin meşruluğu sorgulanır hale geliyor.