Hazirandan bu yana uygulamaya konan ekonomi politikaları Mayıs 2023 genel seçimlerinin tersine dönmesine yol açtı. “Rasyonel” yöntem olarak dile getirilen politikalarla enflasyonla mücadele yönteminde dar gelirlilerin, ücretli çalışanların ve emeklilerin gelirlerini baskılayacak, iç talebi kısıtlayacak politikalar uygulandı. Ücretli çalışanlar ve emeklilerin önüne kemer sıkma konurken servet sahiplerine kemer sıktıracak gelir vergisi veya enflasyon ortamda fahiş fiyatlamayı önleyecek piyasa müdahaleleri tercih edilmedi.

Ücretli vatandaşlardan servet sahiplerine gelir transferine yol açan bu uygulamalar ise 31 Mart seçimlerinde AK Parti hükümetinin önemli kayıplar yaşamasına neden oldu. Haziran ayından itibaren uygulanan neoliberal ekonomi politikalarla meydana gelen ve dokuz ay içerisinde seçim sonuçlarının değişmesine yol açan göstergeler içinde şunlar öne çıktı:

ENFLASYON DÜŞMEDİ ARTTI

• Mayıs 2023 seçimlerine girilirken yıllık enflasyon oranı yüzde 38 düzeyindeydi. Enflasyonla mücadele yöntemi olarak seçilen sıkılaştırma politikaları ise çare olmadı. 31 Mart seçimlerine Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verisiyle yüzde 67’lik enflasyon oranıyla girildi.

• Gıda fiyatları dünyada yüzde 0,7 düşerken Türkiye’de yüzde 71 arttı. Gıdada maliyet üstü fahiş fiyatlamalar yapıldığı yönünde tartışmalar öne çıktı.

•  

  Mart ayında; TÜİK’in tüketicilerin maddi durum ve genel ekonomiye ilişkin mevcut durum değerlendirmeleri ile gelecek dönem beklentileri, harcama ve tasarruf eğilimlerini ölçmek amacıyla hazırladığı Tüketici Güven Endeksi (TGE), iyimser duruma işaret eden eşik değer 100’ün altında 79,4 puandı. Mayıs ayında 91,1 puan ile seçime girilmişti. İktidar partisinin yine önemli mevzi kaybettiği 2019 yerel seçimleri haricindeki tüm seçimlerde TGE 90 puanın üzerindeydi.

• Hazine’nin toplam vergi gelirlerinin içinde servet sahipliğine göre toplanan doğrudan vergilerin oranı yüzde 34 iken çoğunluğu dar gelirli vatandaşları etkileyen dolaylı vergilerin toplamı yüzde 66 oldu. Ücretli çalışanlardan yapılan tasarruf, servet sahiplerine yansımadı.

EMEKLİ AYLIĞI AÇLIK SINIRININ ALTINDA KALDI

• Türk-iş’in açıkladığı açlık sınırı 16 bin 792 TL’ye çıkarken asgari ücret 17 bin 402 TL’de kaldı. En düşük emekli aylığı ise açlık sınırının altında 10 bin TL. 2008’de asgari ücretin yüzde 40 üzerinde olan emekli maaşları geriye düştü. Emekliye bütçeden ayrılan pay, yüzde 15 üzerinden yüzde 10’a düştü.

ENFLASYONUN YANINA DURGUNLUK EKLENDİ

• İstanbul Sanayi Odası’nın hazırladığı İmalat Sanayi PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) Haziran ayından bu yana 7 ay boyunca sanayi üretimde durgunluğu gösterdi. Yüksek enflasyon sorununa durgunluk da eklendi. Stagflasyon alarmları çalmaya başladı

• İsrail’in Gazze’ye saldırılarının başlamasıyla Türk kamuoyu İsrail ile ticarete tepki gösterdi. Türkiye’nin İsrail’e olan ihracatı ise 2023 Ekim ayından sonra İsrail’e ihracat ise yüzde 32,28 artış gösterdi. 2023 Kasım’da Türkiye’nin İsrail’e olan ihracatı 319 milyon 207 bin dolar iken 2024 Şubat’ta 422 milyon 258 bin dolara yükseldi.