ABD Başkanı Donald Trump’ın hazırladığı 20 maddelik plana HAMAS’tan ilk resmi yanıt önceki gece geldi. Arabulucular vasıtasıyla Trump’a iletilen yanıtta HAMAS İsraili esirlerin iadesini kabul ettiğini belirtti. Trump bu yanıttan sonra görüntülü yaptığı açıklamada HAMAS’ın barışa hazır olduğunu ve İsrail’in acilen saldırıları durdurması gerektiğini söyledi. HAMAS’ın yanıtı, uluslararası kamuoyunda olumlu şekilde karşılandı. Uzmanlar HAMAS’ın yanıtını stratejik bulurken Netanyahu tarafında şaşkınlık vardı.

FİLİSTİN YÖNETİMİNİN GELECEĞİ

HAMAS’ın verdiği yanıt, hareketin planı kabul edip etmediğini net bir şekilde ortaya koymadı. Yapılan yorumlar HAMAS’ın yanıtını stratejik bir hamle olduğu yönündeydi. HAMAS için en kritik nokta silah bırakma, HAMAS üyelerinin Gazze’den çıkarılması ve Gazze’nin gelecekteki yönetimiydi. Trump’ın planında Gazze’nin yönetimi Tony Blair’in başında olduğu bir yapıydı. Fakat HAMAS, Gazze’nin yönetiminin ulusal uzlaşı temelinde, Arap ve İslam desteğine dayanan bağımsız (teknokrat) bir Filistin heyetine devredilmesini kabul ettiğini belirtti. Silah bırakma sürecinin ise ancak böyle bir yönetimde olacağı vurgulandı. HAMAS’ın gelecekteki pozisyonuna ilişkin de şu ifadelere yer verildi: “Trump’ın önerisinde Gazze’nin geleceği ve Filistin halkının asli haklarıyla ilgili diğer meseleler ise, ulusal birlik temelinde ve ilgili uluslararası karar ve yasalar çerçevesinde ele alınacaktır. HAMAS, bu çerçevede oluşturulacak ortak ulusal yapının içinde yer alacak ve sorumluluk bilinciyle katkı sunacaktır.”

HAMAS bu çerçevede müzakerelerin devam ettirileceğinin altını çizdi.

NETANYAHU ŞAŞKIN

İsrailli Kanal 12, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun çevresindeki kaynaklara dayanarak, Netanyahu’nun Trump’ın önerisine HAMAS’ın verdiği yanıtı olumlu bulmadığını bildirdi. Aynı zamanda Netanyahu’nun Trump’ın yanıtı karşısında da şaşırdığı belirtildi.

Haberde, “Onlar bunu esas olarak olumsuz bir yanıt olarak görüyorlar. Ancak başka seçenek görmedikleri için Trump’ın çabalarına uyuyorlar.” denildi.

Buna karşın istişarelere katılan İsrailli yetkililerin HAMAS’ın yanıtını “anlaşmaya varılmasına yol açıcı olumlu bir tepki” olarak gördüğü aktarıldı.

‘MAALESEF TAHMİN ETTİĞİMİZ GİBİ’

ABD cephesinden de HAMAS’ın yanıtına yorumlar geldi. Senatör Lindsey Graham, yanıttan pek de memnun değildi. “HAMAS’ın, İsrail’in kabul ettiği Başkan Trump’ın savaşı sona erdirme planına verdiği son yanıt maalesef tahmin edilebilir nitelikte. Klasik bir ‘Evet, ama...’ yanıtı.” diyen Graham, “Silahsızlanma yok, Gazze Filistin kontrolünde kalacak, rehinelerin serbest bırakılması müzakerelere bağlı olacak ve diğer sorunlar. Bu, özünde HAMAS’ın Başkan Trump’ın ‘kabul et ya da reddet’ önerisini reddetmesi anlamına geliyor.” ifadelerini kullandı.

ABD’nin bir önceki Dışişleri Bakan Yardımcısı ve Bakanlık Sözcüsü Ned Price ise daha olumluydu. Price, “Bibi (Netanyahu), HAMAS’ın ‘evet’ demesini asla istemedi ve metinde değişiklikler yapmaktan İbranice kışkırtıcı yorumlar yapmaya kadar, HAMAS’ın şansını yok etmek için elinden gelen her şeyi yaptı. HAMAS da tam olarak ‘evet’ demedi. Yine de Trump’ın Nobel ödülü kazanma konusundaki korkakça arzusu, garip bir şekilde, bizi doğru yere götürebilir. Bu savaşın sona ermesi, Filistinli sivillerin barış içinde yaşayabilmesi ve rehinelerin evlerine dönmesi gerekiyor.” değerlendirmesinde bulundu.

‘DERİNLEME İSTİŞARELER SONUCUNDA’

Filistin direniş grupları; cumartesi günü HAMAS’ın ABD’nin önerisine verdiği yanıtın sorumlu bir ulusal tutumun sonucu olduğunu bildirdi.

Direniş grupları, yanıtın halkın çıkarlarına uygun ve yok etme savaşının sona ermesini garanti eden bir anlaşmaya varmak için yapılan derinlemesine istişarelerin ardından geldiğini açıkladı. Gruplar tüm tarafları adımları ve prosedürleri tamamlamaya çağırdı. Yapılan açıklamada, “Halkımız, kararlılık ve kahramanlıklarının, özgürlük, bağımsızlık ve işgalin sona ermesi gibi ulusal özlemlerini karşılayan sonuçlarla ödüllendirilmeyi hak ediyor.” dendi.

Filistin İslami Cihad Hareketi de HAMAS’ın ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze planına verdiği yanıtın Filistinli direniş güçlerinin ortak tutumunu temsil ettiğini bildirdi. İslami Cihad, yayımladığı açıklamada, “HAMAS’ın Trump’ın planına verdiği yanıt, Filistinli direniş güçlerinin tutumunu yansıtmaktadır. Hareket, bu karara götüren istişarelere sorumluluk bilinciyle katıldı.” ifadeleri kullanıldı.

HAMAS’A OLUMLU TEPKİLER

HAMAS’ın Trump’a yanıtı birçok ülke tarafından olumlu karşılandı. Avrupa Birliği yanıtın cesaret verici olduğunu bildirirken, Türkiye, Katar, Ürdün, Mısır gibi ülkelerden de yanıt övgü aldı.

AB Komisyonu Başkanı Von der Leyen, ABD merkezli X şirketinin sosyal medya platformundan yaptığı açıklamada, “HAMAS’ın esirleri serbest bırakmaya ve ABD Başkanı Donald Trump’ın son önerisi temelinde harekete geçmeye hazır olduğunu açıklaması cesaret verici. Bu fırsat kaçırılmamalı.” değerlendirmesinde bulundu.

SALDIRILAR DURDURULDU AMA…

HAMAS’ın yanıtı sonrası İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırıları, cumayı cumartesiye bağlayan gece itibarıyla Netanyahu’nun talimatıyla fiilen durduruldu. İsrail ordusunun Gazze kentindeki kara manevraları tamamen askıya alınırken, HAMAS’a yönelik hiçbir saldırı operasyonu yürütülmeyecek. Fakat dün sabah öğle saatlerinde Gazze’nin bazı bölgeleri bombalanmaya devam etti.