Orta Doğu ve Kuzey Afrika’daki gelişmeleri İngilizce yayınlayan haftalık gazete The Arab Weekly, “Mısır, Türkiye’nin KAAN savaş uçağı projesine katılmaya hazırlanıyor: Stratejik dönüşüm” başlıklı haberinde, Kahire’nin Ankara’nın geliştirdiği KAAN savaş uçağı programına katılımının çok yakın olduğunu yazdı. Gazete, bu adımın yalnızca askeri işbirliği değil, iki ülkenin uzun süren siyasi gerilimlerini aşarak stratejik ortaklık düzeyine geçiş anlamı taşıdığını vurguladı.

Habere göre Mısır’ın katılımı, sadece Washington’un silah satışındaki kısıtlamaların aşılmasıyla açıklanamaz; Kahire ve Ankara, bölgede ABD ve İsrail’in tek taraflı politikalarına karşı ortak bir duruş sergilemeye hazırlanıyor. İki ülke, gelişmelerin kendi stratejik hedefleriyle çeliştiğini görerek geçmişteki siyasi anlaşmazlıkları geride bırakma ve güçlü bir işbirliği kurma gereğini kabul etmiş durumda. Askeri işbirliği, bu bağlamda bir nihai hedef değil, yeni bir stratejik başlangıç noktası olarak değerlendiriliyor. Bu adım, dış güçlerin dayatmalarına boyun eğilmeyeceğinin açık mesajını veriyor. Aynı zamanda, bölgesel aktörlerin kendi savunma sanayilerini geliştirme kararlılığını ortaya koyuyor. Böylece ABD ve diğer yabancı güçlere bağımlılığın azaltılması hedefleniyor.

Ortadoğu’daki istikrarsızlık, çatışmalar ve İsrail’in artan etkisi göz önünde bulundurulduğunda, Mısır-Türkiye ortaklığı savunma ve caydırıcılık açısından kritik önemde. İki ülke askeri kapasiteleri üzerinde daha fazla kontrol sağlamayı ve olası bölgesel senaryolara hazırlık yapmayı amaçlıyor. Raporlarda, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun hedeflerinin Gazze, Suriye ve Lübnan’ın ötesine uzanabileceği belirtiliyor. Bu tablo, Mısır’ın artan askeri kapasitesi ile Türkiye’nin Suriye’deki stratejik hamleleri birleştiğinde bölgesel dengeleri değiştirme potansiyeli taşıyor.

İSRAİL PLANLARINA KARŞI HAYATİ ADIM

Mısırlı kaynaklar, Türkiye’nin beşinci nesil uçak ve insansız hava araçları konusundaki uzmanlığının, İsrail planlarının bölgede baskın hale gelmesi nedeniyle hayati olduğunu vurguladı. Kaynaklar, birçok büyük gücün gelişmiş teknoloji transferinde temkinli davrandığını, hatta Çin’in bile belirli sistemlerde sınırlamalar koyduğunu belirtti. Kaynaklara göre, Türkiye, ABD’ye karşı yürüttüğü bağımsız savunma politikaları ve geliştirdiği yerli teknolojilerle Mısır için güvenilir bir ortak olarak öne çıkıyor.

Askeri-sanayi işbirliği teknik boyutun ötesinde siyasi hedefler de taşıyor. The Arab Weekly’ye konuşan kaynaklar, bu girişimin geçmiş anlaşmazlıkların kapatılmasına ve bölgesel meselelerin ortak çıkarlar doğrultusunda çözülmesine hizmet ettiğini ifade etti. Ayrıca sürecin, diğer Arap devletlerini de kapsayacak kolektif güvenlik düzenlemelerine dönüşme ihtimali olduğu kaydedildi.

SİSİ ÇELİK KUBBE’YE DE İLGİ GÖSTERMİŞTİ

Mısır’ın KAAN programına ilgisi, Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi’nin geçen yıl Eylül ayında Ankara’ya yaptığı ziyaret sırasında gündeme gelmişti. Sisi, 2030’da hizmete girmesi planlanan KAAN’a ilgi göstermiş, ayrıca Türk yetkililerle Çelik Kubbe hava savunma sistemi konusunu görüşmüştü. Ardından Mısır Hava Kuvvetleri’nden bir heyet Türkiye’ye giderek uçak prototipini ve üretim hatlarını incelemiş, olumlu rapor sunmuştu.

Mayıs ayında da Mısır Genelkurmay Başkanı Orgeneral Ahmed Halife, Ankara’yı ziyaret ederek savunma şirketlerini gezdi. Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı Orgeneral Metin Gürak ve Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler’in de katıldığı 4. Mısır-Türkiye Askeri Komite toplantısında eğitim, bilgi aktarımı ve tecrübe paylaşımı konuları ele alındı. İki taraf da yakın gelecekte farklı alanlarda işbirliğini genişletme kararlılığını dile getirdi.

MUTABAKAT YOLDA

Yıl sonuna kadar Kahire ile Ankara arasında bir mutabakat zaptı imzalanması ve Mısır’ın KAAN programına resmen katılımının kesinleşmesi bekleniyor. Geliştirilen jet, hava-hava ve hava-yer muharebe yetenekleri, yüksek manevra kabiliyeti, radar görünmezliği, hızlı taarruz kapasitesi ve yapay zekâ destekli sistemlerle donatılmış durumda.

Mısır ve Türkiye’nin ilk kez bu ölçekte, özel niteliklere sahip bir hayalet savaş uçağı üretiminde işbirliği yapması, Ortadoğu’daki hava gücü dengelerini değiştirme potansiyeli taşıyor. Özellikle ABD’nin İsrail’e verdiği tam destek ve Kahire ile Ankara’ya sağladığı sınırlı askeri yardımlar düşünüldüğünde, bu adımın bölgesel dengeleri yeniden şekillendireceği yorumları yapılıyor.

BÖLGESEL ETKİ YARATACAK

İspanya’nın da KAAN projesine katılacağını açıklaması, Ankara ile Madrid arasındaki siyasi ilişkilerin geldiği noktayı ortaya koyuyor. Birleşik Arap Emirlikleri’nin ilgisi ise Türk savunma sanayisinin ulaştığı seviyeyi gözler önüne seriyor. Türkiye’nin Mısır, İspanya ve BAE’yi KAAN programına dahil etmesi hem maliyetleri düşüren hem de araştırma-geliştirme yatırımlarını artıran kritik bir kazanım olarak görülüyor.

Uzmanlara göre bu ortaklık yalnızca askeri değil, bölgesel hava gücü dengelerinde de yeni bir sayfa açacak. Mısır-Türkiye işbirliği, Ortadoğu’daki stratejik hamleleri doğrudan etkileyebilir. İsrail ve ABD’nin bölgedeki rolü dikkate alındığında, bu blok iki ülkeye daha bağımsız ve güçlü bir konum sağlayabilir.

KAAN projesi etrafında şekillenen bu işbirliği hem bölgesel hem de küresel ölçekte yeni dengelerin habercisi olarak değerlendiriliyor. Türkiye’nin savunma sanayisinde ulaştığı seviye, farklı ülkeler için bir çekim merkezi haline gelirken, Ortadoğu’daki güç mücadelesinde önemli bir dönüm noktası yaratıyor.